Sman Business Value Blog

Uitkeringstoets niet goed uitgevoerd

Een onderneming gaat failliet, minder dan een jaar nadat een flinke dividenduitkering heeft plaatsgevonden. De curator laat de dividenduitkering onderzoeken en brengt de zaak voor de rechter.

De aandeelhouders nemen een dividendbesluit. Vervolgens heeft het bestuur van de vennootschap de plicht te oordelen of een dividenduitkering inderdaad kan plaatsvinden. Deze beoordeling heeft de vorm van een balanstest en een uitkeringstoets. Het doel van de balanstest en uitkeringstoets is vast te stellen dat een voorgenomen dividenduitkering niet leidt tot een situatie waarin aangegane verplichtingen niet kunnen worden nagekomen.

Balanstest en uitkeringstoets

De balanstest is in principe eenvoudig. De vennootschap moet, kortweg, voldoende vrije reserves hebben om het dividend op af te boeken.

De uitkeringstoets vergt meer inhoudelijk werk. Om te beoordelen of de dividenduitkering niet leidt tot een situatie van betalingsonmacht, moet een prognose worden opgesteld waaruit de verwachte ontwikkeling van de financiële positie van de vennootschap blijkt. De beoordelingsperiode is in principe een jaar vanaf het moment van (voorgenomen) uitkering. Een langere beoordelingsperiode is op zijn plaats als sprake is van bekende omstandigheden die relevant zijn na afloop van dat jaar. Bijvoorbeeld als het bestuur weet dat een lening kort na afloop van de eenjaarsperiode vervalt en door de dividenduitkering niet zou kunnen worden afgelost. Een ander voorbeeld is een situatie waarin het bestuur weet dat er een verplichting aankomt in een vorm van een noodzakelijke vervanging van een machine over twee jaar. In dat geval is sprake van een voorzienbare verplichting.

De casus

Op verzoek van de curator stelden wij een onderzoek in naar de oorzaken van een faillissement, in het bijzonder naar de rechtmatigheid van een dividenduitkering die minder dan een jaar tevoren had plaatsgevonden. In het dossier bevond zich de documentatie inzake de balanstest en uitkeringstoets.

Balanstest

De vennootschap had substantiële rekening-courantvorderingen op de DGA. In de procedure is gebleken dat deze niet volwaardig waren. De noodzakelijke voorziening zou de vrije reserves verlagen tot een niveau waarbij de uitkering al niet meer mogelijk zou zijn.

Uitkeringstoets

Het bestuur van de vennootschap had voor de dividenduitkering een uitkeringstoets laten uitvoeren door de accountant. Deze presenteerde een opstelling waarbij de liquiditeit werd geprognosticeerd van moment van voorgenomen uitkering tot een jaar daarna. Belangrijke parameters zijn de ontwikkeling van het resultaat (de daaruit beschikbare cashflow als financieringsbron) en het werkkapitaal.
Uit ons onderzoek bleek dat de prognose aanwijsbaar ‘te optimistisch’ was ten aanzien van de verwachte omzet en resultaten. Belangrijker was dat in deze prognose de toch al als hoog ervaren crediteurenpositie flink steeg. Dit had een substantiële invloed op de liquiditeitsontwikkeling die uit de berekeningen bleek; de crediteuren fungeerden in feite als sluitpost.

Wij oordeelden dat het voldoen van een dividenduitkering uit oplopende schulden aan crediteuren geen verantwoord beleid was. De rechter volgde dat oordeel.

Geschreven door Peter Hoiting

Indien u meer informatie wilt over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Peter Hoiting. Hij is bereikbaar via e-mail en +31 (0)20 3338630.

Peter Hoiting (1953) is Register Accountant en Register Valuator en was sinds 2005 tot en met oktober 2021 partner bij Sman Business Value. Na zijn uittreden uit de maatschap blijft hij werkzaam als adviseur ten behoeve van Sman Business Value.
Meer over Peter Hoiting >